Police-Voice blog ➤
«Πρόσωπο με πρόσωπο με τον κίνδυνο», αφιέρωμα στους Πυροτεχνουργούς της ΕΛ.ΑΣ.
Δημοσιεύθηκε στον «Αγγελιοφόρο της Κυριακής»
Ρεπορτάζ: Κατερίνα Αγοραστού
Από τα χέρια τους «έχουν περάσει» εκρηκτικοί μηχανισμοί της «17Ν», του «ΕΛΑ», του «Επαναστατικού Αγώνα» και της «Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς», ενώ μπορούν να υπερηφανεύονται ότι βλέποντας μία βόμβα έχουν τις γνώσεις και την εμπειρία να λύσουν το παζλ της… συνδεσμολογίας και να την αποδώσουν στην αντίστοιχη τρομοκρατική οργάνωση.
«Ο χρόνος σταματάει, μόλις βλέπεις τη βόμβα. Απομονώνεσαι από όλο τον υπόλοιπο κόσμο και είσαι προσηλωμένος μόνο σε αυτό που έχεις μπροστά σου. Τίποτα άλλο δε μετράει». Ετσι περιγράφουν οι πυροτεχνουργοί τη στιγμή που έρχονται «αντιμέτωποι» με έναν αυτοσχέδιο εκρηκτικό μηχανισμό, γνωρίζοντας ότι μια λάθος κίνηση μπορεί να στοιχίσει ανθρώπινες ζωές μεταξύ των οποίων και η δική τους.
Οι πυροτεχνουργοί, αλλά και οι αστυνομικοί – συνοδοί σκύλων του Τμήματος Εξουδετέρωσης Εκρηκτικών Μηχανισμών (ΤΕΕΜ) της Θεσσαλονίκης έχουν μάθει να ζουν με τον κίνδυνο, ενώ κυριότερα «εφόδιά» τους, εκτός από τις γνώσεις τους, είναι τα ατσάλινα νεύρα, η ψυχραιμία και η ικανότητά τους να εργάζονται κάτω από συνθήκες απίστευτης πίεσης. Αλλωστε οι άντρες της συγκεκριμένης υπηρεσίας έχουν στο ενεργητικό τους περιστατικά όπως η εξουδετέρωση βόμβας με πέντε κιλά εκρηκτικής ύλης στο προξενείο της Χιλής, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, η έκρηξη στο Δικαστικό Μέγαρο, ενώ μόνο πέρυσι πραγματοποίησαν… 14.500 προληπτικές έρευνες.
Εξουδετέρωση στο όριο
Μία από τις πιο επικίνδυνες υποθέσεις ήταν, σύμφωνα με τους πυροτεχνουργούς του ΤΕΕΜ, ο εκρηκτικός μηχανισμός που τοποθέτησε τον Ιούλιο του 2009 η «Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς» στο Προξενείο της Χιλής στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Τότε ο πυροτεχνουργός που έφτασε στο σημείο αναγκάστηκε να εξουδετερώσει τη βόμβα με τα χέρια, χωρίς να φορέσει την ειδική στολή, ενώ δεν υπήρχε χρόνος ούτε για να χρησιμοποιηθεί το ειδικό ρομπότ. «Ηταν ένας διπλός ωρολογιακός μηχανισμός με δύο επιτραπέζια ρολόγια. Οταν φτάσαμε εκεί, το ένα ρολόι έδειχνε ότι απέμεναν τέσσερα λεπτά. Δεν υπήρχε χρόνος ούτε για να φορέσω στολή. Επίσης, διαπιστώσαμε ότι υπήρχε μια γυναίκα στον τρίτο όροφο, η οποία δεν είχε αντιληφθεί ότι γινόταν εκκένωση και εκείνη την ώρα ήταν αδύνατο να γίνει επιχείρηση για να τη βγάλουμε», εξηγεί ο Γιάννης, πυροτεχνουργός με 25 χρόνια θητεία στην υπηρεσία.
«Δεν μπορείς να σκεφτείς τίποτα άλλο και προσπαθείς να ενεργήσεις όσο το δυνατόν πιο ψύχραιμα», προσθέτει ο ίδιος. Μάλιστα, συνάδελφοί του εξηγούν πως ευτυχώς ο Γιάννης «διάβασε» αμέσως το κύκλωμα, ήξερε δηλαδή το συγκεκριμένο τύπο μηχανισμού, οπότε ξεκίνησε τη διαδικασία εξουδετέρωσης του. «Εκοψα τα καλώδια και σταμάτησε η ροή ρεύματος προς τον πυροκροτητή. Μετά άνοιξα τη συσκευή και τον εξουδετέρωσα, ενώ έψαξα και για δεύτερο μηχανισμό», τονίζει ο πυροτεχνουργός, ο οποίος μάλιστα εξηγεί πως ο συγκεριμένος μηχανισμός είχε πέντε κιλά εκρηκτικής ύλης.
Η έκρηξη στο Δικαστικό Μέγαρο
Μετά την έκρηξη στο Δικαστικό Μέγαρο της Θεσσαλονίκης το Μάιο του 2010, την ευθύνη της οποίας ανέλαβε επίσης η «Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς», οι αστυνομικοί του ΤΕΕΜ αναγκάστηκαν να «κοσκινίσουν» 14 φορτηγά με μπάζα, μέχρι να μπορέσουν να συγκεντρώσουν τα υπολείμματα από τον εκρηκτικό μηχανισμό! Τότε η βόμβα είχε τοποθετηθεί στις τουαλέτες των ανδρών στο υπόγειο και περιείχε 8 με 10 κιλά εκρηκτικής ύλης, με συνέπεια από την έκρηξη να δημιουργηθεί κρατήρας και να προκληθούν τεράστιες καταστροφές. «Βρέθηκε ο μηχανισμός του ρολογιού και κατορθώσαμε να βρούμε ακόμη και τα καλώδια, τα οποία ξεχωρίσαμε ανάμεσα σε εκατοντάδες κομμάτια καλωδίου από τις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις του κτιρίου. Μια βδομάδα ερευνούσαμε το χώρο», εξηγεί στέλεχος της υπηρεσίας.
Μάλιστα, ο ίδιος θυμάται πως λίγο πριν γίνει η έκρηξη οι αστυνομικοί – συνοδοί σκύλων που ερευνούσαν το χώρο είχαν αναγκαστεί να βγάλουν σχεδόν «σηκωτή» μία γυναίκα από το μέγαρο, καθώς πολλοί εργαζόμενοι δεν πίστευαν ότι επρόκειτο για σοβαρή απειλή. «Ηθελε να κατέβει στο υπόγειο για να πάρει το αυτοκίνητό της. Αναγκαστήκαμε, λοιπόν, να τη βγάλουμε το ζόρι. Αν έμενε μέσα και κατευθυνόταν στο υπόγειο θα είχε σκοτωθεί, γιατί μετά διαπιστώσαμε ότι το αυτοκίνητό της είχε καταστραφεί ολοσχερώς από την έκρηξη. Οταν το είδε, μας αγκάλιαζε και φώναζε πως της σώσαμε τη ζωή», εξηγεί αστυνομικός – συνοδός σκύλου.
Η βόμβα στον καλόγερο!
Ενα από τα περιστατικά που σίγουρα δε θα ξεχάσουν ποτέ οι αστυνομικοί του ΤΕΕΜ είναι και η εξουδετέρωση βόμβας στα δικαστήρια της Καβάλας, πριν από περίπου δέκα χρόνια, καθώς χρειάστηκε κυριολεκτικά να κάνουν αγώνα δρόμου για να φτάσουν από τη Θεσσαλονίκη. «Ο άγνωστος στο ανώνυμο τηλεφώνημα είχε πει ότι η βόμβα θα έσκαγε σε δύο ώρες, αλλά τελικά αποδείχτηκε ότι ήταν τρεις ώρες. Κάναμε τη διαδρομή από τη Θεσσαλονίκη στην Καβάλα σε χρόνο ρεκόρ και όταν φτάσαμε ξεκίνησε αμέσως η έρευνα», εξηγεί ο Θεόφιλος, πυροτεχνουργός με 25 χρόνια εμπειρία που επιλήφθηκε του περιστατικού. Πρώτα στο σημείο μπήκε ο αστυνομικός – συνοδός σκύλου, ο οποίος έλεγξε το χώρο και τελικά εντόπισε τη βόμβα στον καλόγερο στην αίθουσα συνεδριάσεων του δικηγορικού συλλόγου. «Μόλις πλησιάσαμε στο σημείο εκείνο ο σκύλος »έκατσε», αυτό σημαίνει ότι εντόπισε τη βόμβα. Οι σκύλοι αυτοί δε γαβγίζουν, αλλά μόλις εντοπίσουν το ύποπτο αντικείμενο κάθονται. Είδα ένα γυναικείο σάλι και από πίσω κρεμόταν ένα μικρό γυναικείο τσαντάκι, εκεί ήταν η βόμβα», εξηγεί ο αστυνομικός – συνοδός της «Γουίνι». Από εκεί και μετά ανέλαβε ο πυροτεχνουργός, ο οποίος με τη βοήθεια ενός ειδικού μηχανήματος, του διασπαστήρα, προχώρησε στην εξουδετέρωση.
«Σπιτική» βόμβα στην Τριανδρία
Η έκρηξη βόμβας στην Τριανδρία τον Οκτώβριο του 2011, με ένα ένα νεκρό Κούρδο, ήταν η πρώτη υπόθεση που ανέλαβε το ΤΕΕΜ με «σπιτικά» εκρηκτικά. Η συγκεκριμένη βόμβα είχε κατασκευαστεί με τρία συγκεκριμένα υλικά, μεταξύ των οποίων οξυζενέ σε συνδυασμό με τουλάχιστον ένα υγρό καθαριστικό, τα οποία μπορούν να βρεθούν στα περισσότερα σπίτια και να αγοραστούν πολύ εύκολα στο εμπόριο χωρίς να υπάρξουν υποψίες.
Τότε οι ειδικοί του ΤΕΕΜ είχαν διαπιστώσει πως η έκρηξη οφειλόταν σε λάθος χειρισμό του θύματος κατά τη διάρκεια παρασκευής και αυτό γιατί η αυτοσχέδια εκρηκτική ύλη είναι πολύ ασταθής και μπορεί να σημειωθεί έκρηξη από την παραμικρή λάθος κίνηση. Μάλιστα, το κλιμάκιο που έσπευσε στο σημείο διαπίστωσε πως το θύμα είχε καεί, καθώς, όπως επισημαίνουν οι πυροτεχνουργοί, στο κέντρο μιας έκρηξης η θερμότητα φτάνει μέχρι και τους 3.000 βαθμούς. Επίσης, κατά τη διάρκεια της έρευνας στο χώρο εντοπίστηκαν σε κρύπτη κάτω από το νεροχύτη μεγάλη ποσότητα αυτοσχέδιας εκρηκτικής ύλης, καθώς και οπλισμός.
«Χτυπήματα» με φαντασία
Πυροτεχνουργοί του ΤΕΕΜ επισημαίνουν ότι ένα από τα πιο δύσκολα στοιχεία στη δουλειά τους είναι ότι ποτέ δε γνωρίζουν τι μπορεί να αντιμετωπίσουν, ενώ παράλληλα αναφέρουν πως τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι ακόμη και άτομα του κοινού ποινικού δικαίου χρησιμοποιούν εκρηκτικά ή αυτοσχέδιους μηχανισμούς για να λύσουν τις διαφορές τους.
«Κάθε περιστατικό το βλέπουμε ως μοναδικό. Οι αυτοσχέδιοι μηχανισμοί δεν έχουν τέλος. Ο,τι σκεφτεί κάποιος μπορεί να το κατασκευάσει. Παλιότερα είχαμε μια περίπτωση με παγιδευμένο αυτοκίνητο στην περιοχή της οδού Γιαννιτσών σε μια υπόθεση ξεκαθαρίσματος λογαριασμών. Οι δράστες είχαν χρησιμοποιήσει τηλεχειρισμό από ελικοπτεράκι για να ενεργοποιήσουν τον αυτοσχέδιο μηχανισμό», εξηγεί ο Γιάννης, ένας από τους πιο παλιούς πυροτεχνουργούς της υπηρεσίας.
Οι πυροτεχνουργοί θυμούνται και ένα παλιότερο περιστατικό στην Εδεσσα, όταν στο στόχαστρο δραστών είχε βρεθεί αστυνομικός. «Του είχαν παγιδεύσει το αυτοκίνητο με εκρηκτικά και χειροβομβίδα. Μόλις έσκαγε η χειροβομβίδα, θα πυροδοτούνταν τα εκρηκτικά. Ευτυχώς, μόλις πήγε να ξεκινήσει ο οδηγός, άκουσε κάποιον περίεργο θόρυβο, βγήκε από το αυτοκίνητο και εντόπισε τον αυτοσχέδιο εκρηκτικό μηχανισμό», τονίζει ένας από τους πυροτεχνουργούς.
Ο ίδιος θυμάται πως το τμήμα τους επιλήφθηκε και στην πρώτη ταχυδρομική βόμβα, η οποία έφτασε στο πρωτοδικείο της Ορεστιάδας το 1998. Τότε είχε τραυματιστεί ελαφρά στο χέρι η γραμματέας του Πρωτοδικείου, η οποία σώθηκε από θαύμα επειδή, όπως αποδείχτηκε, άνοιξε με «περίεργο» τρόπο το φάκελο. Εκρηκτικά όμως έχουν χρησιμοποιηθεί και κατά τη διάρκεια λαθρανασκαφών. Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση – στην οποία επιλήφθησαν τόσο η Ασφάλεια Θεσσαλονίκης όσο και το ΤΕΕΜ – που οδήγησε στο θάνατο δύο εργατών στα Διαβατά Θεσσαλονίκης το 2012, όταν κατά τη διάρκεια λαθρανασκαφής κυνηγοί… θησαυρού άνοιξαν τρύπα βάθους 8 – 10 μέτρων με δυναμίτιδα. Στο εσωτερικό της κατέβηκαν σχεδόν αμέσως δύο εργάτες, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους από τις αναθυμιάσεις, που προκλήθηκαν από την έκρηξη.
Η «Γουίνι», η «Ηρα» και ο «Μίκι» της ΕΛΑΣ
Ενα ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι του ΤΕΕΜ είναι και τα ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά, τα περισσότερα λαμπραντόρ ή λυκόσκυλα, όπως η «Γουίνι», η «Ηρα», ο «Μίκι», η «Μπουμπού» ή ο «Μπίλι».
Κάθε αστυνομικός – συνοδός έχει το δικό του σκυλί, το οποίο μάλιστα ζει μαζί του. «Με την «Ηρα» έχουμε πάρει μέρος σε χιλιάδες περιστατικά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη», εξηγεί ο Κώστας, αστυνομικός – συνοδός σκύλου από το 1991. Μάλιστα, μία από τις υποθέσεις που θυμάται ακόμη και σήμερα ήταν το 1993 όταν την ίδια βραδιά είχαν εντοπίσει δύο εκρηκτικούς μηχανισμούς της «17Ν» έξω από τράπεζες στο κέντρο της Αθήνας. «Για πέντε ώρες είχε κλείσει το κέντρο της πρωτεύουσας. Η ένταση και η αγωνία ήταν μεγάλες. Καθημερινά όμως συμμετέχουμε και σε προληπτικούς ελέγχους, ελέγχουμε τους χώρους όπου κατευθύνονται πολιτικά πρόσωπα, αρχηγοί κρατών, επίσημοι. Από το κρεβάτι που θα κοιμηθούν μέχρι το εστιατόριο που θα φάνε», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ιδρύθηκαν, λόγω… «17Ν»!
Οπως επισημαίνουν στελέχη της ΕΛΑΣ, το ΤΕΕΜ ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1988 κυρίως λόγω των… αναγκών που είχε δημιουργήσει η τρομοκρατική δράση της «17Ν» και του «ΕΛΑ». Κλιμάκια του ΤΕΕΜ με ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά πραγματοποιούν καθημερινά προληπτικούς ελέγχους σε προξενεία, οργανισμούς, υπουργείο, αεροδρόμιο και άλλες εγκαταστάσεις, όπως επίσης και σε περιπτώσεις άφιξης επισήμων ή ύστερα από απειλητικά τηλεφωνήματα για βόμβα. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη γίνονταν κάθε χρόνο 140 απειλητικά τηλεφωνήματα, ενώ πέρυσι «έπεσαν» στα 75. Η συγκεκριμένη υπηρεσία έχει στη διάθεσή της ένα υπερσύγχρονο ρομπότ για εξ αποστάσεως εξουδετέρωση βομβών, κάδους μεταφοράς εκρηκτικών, αλλά και μηχανήματα X – RAY, ενώ η εκπαίδευση των αστυνομικών είναι συνεχής και παράλληλα έχουν πραγματοποιηθεί μετεκπαιδεύσεις από Ισραηλινούς συναδέλφους τους, Αμερικανούς και Αγγλους.
Πηγή ➤
